TÜRK DÜNYASINDA 2012 YILI GÜNDEM BAŞLIKLARI

— Uluslararası Türk Kültür Teşkilatı TÜRKSOY, 2012’yi, Azerbaycanlı yazar ve düşünür “Mirza Fetali Ahundzade Yılı” ilan etti.

— Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi Anlaşması; Azerbaycan ile Türkiye arasında 26 Haziran’da imzalandı.

— Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, “Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi Toplantısı” için Azerbaycan’a gitti. Erdoğan Kebele’de Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile bir araya gelerek yaklaşık bir saat baş başa görüşme yaptı. Başbakan’a 6 bakanın da eşlik ettiği bu ziyarette, iki ülke arasında enerji, ulaştırma, ticaret ve medya alanlarını kapsayan işbirliği anlaşmaları imzalandı.

— Türkiye’de yaşayan Kazak Türklerinin göç liderlerinden Delilhan Canaltay 15 Ocak’ta vefat etti. İstanbul’daki evinde 90 yaşında yaşamını yitiren Delilhan Canaltay için yetkililerin ve sevenlerin katıldığı bir tören düzenlendi. Canaltay, hizmetlerinden ötürü 2001 yılında Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev tarafından üstün hizmet madalyası ile ödüllendirilmişti.

— Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı TÜRKSOY tarafından “2012 Türk Dünyası Kültür Başkenti” olarak kabul edilen Astana’da yıl boyunca kültürel ve sanatsal etkinlikler gerçekleştirildi. 24 Şubat 2012’de gerçekleşen açılış programına Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay da katıldı. Bu etkinliklerin; Türk dili konuşan ülkelerin sanatçı, akademisyen ve kültür insanlarını Kazakistan’ın başkenti Astana’da buluşturdu.

— 2013 yılında Türk Dünyası Kültür Başkentliğini üstlenecek olan Eskişehir’de çalışmalar sürüyor. Türk Dünyası Kültür Başkentliği’nin tanıtımı için ziyaretler gerçekleştiren Eskişehir Valisi Dr. Kadir Koçdemir, beraberindeki heyetle Kazakistan’a gitti. Görüşmelerin ardından Kazakistan’ın Karaganda şehri ile Eskişehir arasında kardeşlik protokolü imzalandı.

— Kazakistan, 15 Ocak 2012’de, yeni Parlamento üyelerini seçti. Kazakistan Parlamentosu’nun ilk kez çok partili bir yapıya kavuştuğu seçimi Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in başkanı olduğu Nur Otan Demokratik Halk Partisi kazandı.

— Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, resmi temaslarda bulunmak üzere 12–13 Ekim 2012 tarihlerinde Türkiye’deydi. Kazak liderin Türkiye temasları sırasında Türk-Kazak Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi’nin ilk toplantısı yapıldı ve bazı anlaşmalara imza atıldı.

— Kırgızistan Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev, Cumhurbaşkanı seçildikten sonraki ikinci yurt dışı ziyaretini 12 Ocak’ta Türkiye’ye yaptı.

— Kırgızistan ve Türkiye vatandaşlarının, iki ülkede gidiş gelişlerinin vizesiz yapılmasını öngören anlaşma 10 Şubat’ta yürürlüğe girdi.

— II. Türk Konseyi Devlet Başkanları Zirvesi” Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te yapıldı. Zirveye Kırgızistan Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev, Türkiye Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev ve Azerbaycan Başbakanı Artur Rasizade katıldı. Örgütün kurumsal işleyişi, kültürel ve insani işbirliği konularının görüşüldüğü toplantı; cumhurbaşkanlarının ortak bildiriye imza atması ile son buldu.

— Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, Özbek Turizm Devlet Kurumu’nun daveti üzerine 31 Ekim–2 Kasım 2012 tarihleri arasında, Özbekistan’ı ziyaret etti… Bakan Günay, Taşkent’teki ”Büyük İpek Yolunda Turizm – 18. Uluslararası Taşkent Turizm Fuarı”nın açılışına da katıldı.

— Tacikistan, 11 yıl önce başvurduğu Dünya Ticaret Örgütü üyeliğine kabul edildi. Dünya Ticaret Örgütü Genel Konseyi 10 Aralık’ta Tacikistan’ın Dünya Ticaret Örgütü üyeliği katılım paketini onayladı.

— Tacikistan Devlet Başkanı İmamali Rahman 17–18 Aralık 2012 tarihlerinde gerçekleştirdiği Ankara ziyaretinde Cumhurbaşkanı Gül ve Başbakan Erdoğan ile görüştü. Görüşmelerde, iki ülke arasında çok sayıda anlaşma imzalandı.

— 21 yıl sonra çok partili sisteme geçen Türkmenistan’da; 12 Şubat’ta devlet başkanının seçmek için sandığa gitti. 8 adayın yarıştığı seçimi ikinci kez Gurbanguli Berdimuhamedov kazandı.

— Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov yeniden Devlet Başkanlığına seçilmesinin ardından ilk yurt dışı gezisini Türkiye’ye gerçekleştirdi. Türkmen Lider’i Çankaya Köşkü’nde törenle karşılayan Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Berdimuhamedov’a devlet nişanı takdim etti. Cumhurbaşkanı Gül, Türkmenistan lideri Berdimuhammedov ile Dikmen Vadisi’ndeki Türkmenistan Parkı ve Türkmen yazar-düşünür Mahtumkulu heykelinin açılışını yaptı. Bu ziyaret, iki ülke arasında diplomatik ilişkilerin başlamasının 20. yıl dönümüne denk gelmesi açısından da önem taşıyor.

— Türkmenistan’da 25–27 Haziran 2012 tarihleri arasında düzenlenen Türkiye Kültür Günleri, başkent Aşkabat’a müziğin ve sanatın coşkusunu getirdi. Etkinliklerde şarkılar, türküler, halk oyunları ve Anadolu mutfağının lezzetleri sergilendi…

— Kosova’da Türkçeye yönelik önemli bir uygulama başladı… Türkçenin resmi dil olarak kabul edildiği Prizren’de tüm kamu kuruluşları; Şubattan bu yana, vatandaşlara Türkçe resmi evraklar verebiliyor.

— Srebrenitsa soykırımının 17. yıl dönümünü; törenlerle anıldı. Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ da, Bosna Hersek’e giderek 11 Temmuz’daki anma törenlerine katıldı.

— Yunanistan, erken genel seçimler için 6 Mayıs’ta sandık başındaydı.. Bu seçimlerde, Batı Trakya’daki Türk Müslüman azınlık adaylarından 3’ü parlamentoya girdi.

— Mart başında Rusya’da yapılan cumhurbaşkanlığı seçiminin galibi, iki dönem bu görevi yürüten, son dört yıldır da başbakan olarak görev yapan Vladimir Putin oldu. Görevi Putin’e devreden Dimitry Medvedev ise ülkenin yeni başbakanı.

— Rusya Devlet Başkanı Viladimir Putin’in Türkiye ziyareti, iki ülke arasındaki dostluk ve işbirliğinin vurgulanmasına zemin oldu. Konuk Devlet Başkanı, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile Dolmabahçe’deki Başbakanlık Ofisi’nde görüştü… Putin, ikili görüşmenin ardından “Türkiye-Rusya 3. Üst Düzey İşbirliği Konseyi Toplantısı”na katıldı… Türkiye ile Rusya arasında ekonomi, finans, güvenlik, ticaret ve kültür alanlarında 11 anlaşma imzalandı.

— Avrasya Ekonomi Topluluğu Zirvesi, liderleri Moskova’da bir araya getirdi. Moskova’da yapılan zirve kapsamında Kazakistan, Belarus, Kırgızistan, Ermenistan, Ukrayna ve Moldova liderleri Putin ve Medvedev’le görüştü. Rusya Devlet Başkanı Dimtry Medvedev’in ev sahipliğinde, Kremlin Sarayında toplanan liderler Avrasya Birliği için çalışmaların 2015’e kadar tamamlanması konusunda görüş birliğine vardı.

— Çin Cumhurbaşkanı Yardımcısı Şi Jinping, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün resmi davetlisi olarak Türkiye’ye geldi. Cumhurbaşkanı Gül ile 2012 sonunda cumhurbaşkanı olması beklenen Şi Jinping’in baş başa görüşmelerinin ardından, heyetler arası görüşmelere geçildi. Başbakan Erdoğan da, Çin Devlet Başkan Yardımcısı Şi Cinping’i Beşiktaş’taki Başbakanlık Çalışma Ofisi’nde konuk etti. Ekonomik işbirliğinin yoğunlaştırılması konusunda uzlaşmaya varılan görüşmeler sonrası iki ülke arasında 7 anlaşmaya imza atıldı.

— Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın, 3 günlük resmi Çin ziyaretinde 6 anlaşmaya imza atıldı. Erdoğan’ın, Başbakan sıfatıyla Çin’e yaptığı ilk ziyaret, Doğu Türkistan’dan başladı. Anlaşmaların kapsadığı konular arasında Türkiye ile Çin Halk Cumhuriyeti arasında Nükleer Enerjinin Barışçıl Amaçlarla Kullanımı öne çıkıyor… Ulusal Halk Meclisi’nde baş başa ve heyetler arası görüşmelerin ardından Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile Çin Halk Cumhuriyeti Başbakanı Vın Ciabao nezaretinde imzalanan anlaşmalardan bir diğeri de TRT ile Çin Merkez Televizyonu arasındaki ikili işbirliği… Anlaşmaya TRT adına Genel Müdür İbrahim Şahin imza attı…

— 2012’nin Türkiye’de Çin Kültür Yılı olması kapsamında düzenlenen etkinlikler, sinemaya da yansıdı. Çin Sineması’nın en güzel örneklerinden seçilen 7 film, Ejderha Yılı kutlamaları kapsamında İstanbul Modern’de izleyici ile buluşuyor. İstanbul Modern Sinema ve Çin Halk Cumhuriyeti Büyükelçiliği işbirliğiyle düzenlenen film gösterimleri, 29 Mart’a kadar sürecek.

— Kırım Özerk Cumhuriyeti Başbakanı Anatoliy Mogilov; Kırım Tatar Meclis Başkanı Mustafa Kırımoğlu ve Ukrayna Parlamentosu milletvekilleriyle Nisan’da Türkiye’yi ziyaret etti.

— Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan ulaştırma bakanları, Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu Projesi kapsamında Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de bir araya geldi.

— Tataristan’ın Türkiye’ye Cumhurbaşkanlığı düzeyinde ilk ziyareti geçtiğimiz yaz gerçekleşti. Tataristan Cumhurbaşkanı Rüstem Minnihanov, resmi temaslar için Türkiye’ye geldi.

— TRT Avaz, Kazak Türkçesi ile haber yayınlamaya başladı. Azerbaycan Türkçesi, Boşnakça ve Arnavutça dillerinde haber bültenleri yayınlayan TRT Avaz, diğer Orta Asya Türk Cumhuriyetleri dillerinde de haber bültenleri hazırlayacak. (Not: Kazakça yayınlar gerçekten başlamış mı? Rezil olmayalım sonra.)

— “Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü”nün (KEİ) 20. Yıldönümü zirvesi Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün ev sahipliğinde, İstanbul’da yapıldı. Zirvede, örgütün gelecek 10 yıllık hedeflerini belirleyen Ekonomik Gündem Belgesi kabul edildi. Teşkilatın dönem başkanlığı ise 1 Temmuz’da Sırbistan’dan Türkiye’ye geçiyor.

— “8. Avrasya İslâm Şurası” Diyanet İşleri Başkanlığının ev sahipliğinde, İstanbul’da yapıldı. 19–22 Kasım 2012 tarihleri arasında düzenlenen Şura, 32 ülke ve topluluktan 120’yi aşkın katılımcıyı buluşturdu.

— Adı Kıbrıs ile özdeşleşen, Kuzey Kıbrıs Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş 13 Ocak 2012 tarihinde, 88 yaşında hayatını kaybetti.

— Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Başkanı Profesör Doktor Turan Yazgan, 22 Kasım’da İstanbul’da vefat etti.