Türk Dünyasında Ayın Gündemi (Ekim 2016)
— Tacikistan’da Rogun Barajı İnşaatı Başladı
Tacikistan’da dünyanın en yüksek barajı olacak Rogun Hidroelektrik Santralinin inşaatına başlandı. Tacikistan, ülkede “yüzyılın inşaatı” olarak bilinen Rogun Hidroelektrik Santralinin inşaatına başlandı. Ülkenin doğusundaki Vahş ırmağı üzerine kurulacak santral tamamlandığında 335 metrelik yüksekliğiyle dünyanın en yüksek barajı olacak ve santralin faaliyete başlamasıyla yıllık ortalama 17 milyar kilovatsaat elektrik üretilecek. Orta Asya’nın en büyük hidroelektrik santrali olması planlanan Rogun Hidroelektrik Santralinin ilk etabının 2018 yılında faaliyete başlaması öngörülüyor. Halen, iki binden fazla araç ve teçhizat ile 15 bine yakın işçinin çalıştığı baraj inşaatının tamamlanması durumunda, 13 milyar metre küp civarında su tutulacak.
— Bosna-Hersek ve İran ilişkilerinde Yeni Dönem
İran’a resmi ziyaret gerçekleştiren Bosna-Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı Bakir İzzetbegoviç, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani tarafından törenle karşılandı. Cumhurbaşkanı Ruhani, Bosna-Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı İzzet Begoviç’le düzenlediği ortak basın toplantısında, İran ve Bosna-Hersek ilişkilerinde yeni bir sayfa açılacağını belirtti. Bakir İzzet Begoviç de basın toplantısında, “İslam adına yapılan radikalizm, İslam’ın adını kötülemektedir. İslam, huzur ve barış dinidir. İslam adına cinayet işleyenlerin İslam’la alakası yoktur” dedi. İki ülke arasında çözüm bekleyen meselelerin başında vize konusunun geldiğini belirten İzzetbegoviç, ikinci sırada ticareti kolaylaştırmak için para transferinin rahatça yapılmasının önemine değindi.
— Kırgızistan Hükümeti İstifa Etti
Kırgızistan’da anayasa değişikliği ile ilgili referandum, koalisyondan oluşan hükümeti dağıttı. Kırgızistan’da sağ koalisyonun bölünmesinin ardından hükümet istifa etti. Sosyal Demokrat Partisi, Sosyalist Ata Meken Partisi ile koalisyonu bitirdiğini açıklarken, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Almazbak Atambayev, Sosyal Demokrat Partisi lideri İsa Omurkulov’u koalisyon hükümetini kurmakla görevlendirdi. Omurkulov’un 17 Kasım’a kadar koalisyonu oluşturarak, başbakan ve bakanlar kurulunu belirleyip Meclis Genel Kurulu’nun onayına sunması gerekiyor.120 sandalyeli Kırgızistan Meclisi’nde, 5 parti yer alıyor. Sosyal Demokrat Partisi’nin, meclisteki 4 partiden en az 3’ü ile koalisyonu oluşturması gerekiyor.
— Venezuela Devlet Başkanı Maduro, Azerbaycan’da
Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro, resmi temaslarda bulunmak üzere Azerbaycan’a gitti. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Maduro’yu askeri törenle karşıladı. Aliyev ve Maduro, ikili görüşme gerçekleştirdi. Görüşmenin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında konuşan Aliyev, Venezuela ile ilişkileri geliştirmek ve güvenilir ortaklık kurmak istediklerini söyledi. Venezuela ile ekonomi, yatırım, enerji, ulaştırma, bilim, eğitim ve çevrenin korunması alanlarında iş birliği yapacaklarını belirten Aliyev, Dağlık Karabağ sorununun çözümünde Azerbaycan’ın tutumunu desteklediği için Maduro’ya teşekkür etti. Maduro da yakın gelecekte Venezuela ve Azerbaycan petrol şirketlerinin ekonomik, mali, teknik ve ticari iş birliğine başlayacaklarını, tecrübe paylaşımında bulunacaklarını anlattı. Azerbaycan petrolünün yüzde 95’inin denizin altından çıkarıldığını hatırlatan Maduro, Azerbaycan’ın bu tecrübesinden faydalanmak istediklerini söyledi. Görüşmenin ardından Aliyev ve Maduro, iki ülke arasındaki iş birliğiyle ilgili ortak protokole imza attı.
— Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Tacikistan’ı Ziyaret Etti
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Tacikistan’da resmi temaslarda bulundu. Çavuşoğlu, Tacikistan’ın başkenti Duşanbe’de Cumhurbaşkanı İmamali Rahman tarafından kabul edildi. Kabulde, iki dost ve kardeş ülke arasında işbirliği imkânları ele alındı. Çavuşoğlu, kabulün ardından, mevkidaşı Sirodjidin Aslov ile de bir araya geldi. Bakan Çavuşoğlu, görüşmede, Tacikistan’ın istikrarının Orta Asya’nın da istikrarı bakımından hayati öneme sahip olduğuna işaret etti. Çavuşoğlu-Aslov görüşmesi Türkiye ile Tacikistan arasında dışişleri bakanları düzeyinde 8 yıl aradan sonra gerçekleşen ilk temas niteliğini taşıyor. Bu görüşmenin ardından, iki ülke dışişleri bakanlıkları arasında 2017-2020 dönemini kapsayan “İşbirliği Planı” imzalandı.
— Tacikistan ile Çin Ortak Tatbikat Düzenledi
Çin ve Tacikistan, Tacikistan’ın Afganistan sınırında bulunan Dağlık Badahşan Özerk Bölgesi’nde ortak tatbikat düzenledi. Tatbikata, piyade birliklerinin yanı sıra uçak, zırhlı araç ve topçu birlikleri de katıldı. Tacikistan Savunma Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, Dağlık Badahşan Özerk Bölgesi’ne sızan teröristlerin etkisiz hale getirilmesinin amaçlandığı tatbikata, 10 bin Tacik askeriyle Çin Halk Kurtuluş Ordusu’na bağlı Tümgeneral Vang Hoi komutanlığındaki askeri bölük katılıyor. Tatbikata Tacikistan Savunma Bakanı Şerali Mirzo komutanlık ediyor. Tacikistan’ın Afganistan ile bin 300 kilometreden fazla ortak sınırı bulunuyor.
— Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev Suudi Arabistan’da
Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, Suudi Arabistan ziyareti kapsamında İslam Kalkınma Bankası Başkanı Bandar Hajjar ve İslam İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreteri İyad Medeni ile görüştü. İslam Kalkınma Bankası’nın, 2017-2020 döneminde Kazakistan ekonomisine 300 milyon doları aşkın yatırım yapmayı planladığı kaydedildi. Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da Kral Salman bin Abdulaziz Al Suud’un davetlisi olarak bulunan Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev resmi görüşmelerinin ardından Medine’de mescid-i Nebevi’yi ziyaret etti. Kabe’de devam eden tadilat çalışmalarından dolayı Nazarbayev’in ziyaretine itirazına rağmen, Kral Fahd’ın emriyle içeriye girdiğini söyleyen Nazarbayev, Kabe’de önce içini tarifsiz bir heyecan dalgasının sardığını, sonra ülkesi ve milletinin refahı için dua ettiğini açıkladı.
— Özbekistan’ın Nüfusu 32 Milyona Yaklaştı
Özbekistan Devlet İstatistik Komitesinden yapılan açıklamada, 1 Ocak 2016’da 31 milyon 576 bin olan ülke nüfusunun, 1 Ekim itibarıyla 31 milyon 977 bine ulaştığı belirtildi. Ülke nüfusunun yaklaşık yüzde 50,6’sının şehirlerde, yüzde 49,4’ünün ise kırsal kesimlerde yaşadığı belirtildi. Bağımsız Devletler Topluluğu ülkeleri arasında en genç ve hızla artan nüfusa sahip Özbekistan vatandaşlarının yaklaşık yüzde 45’ini 18 yaşından küçükler, yüzde 60’ını da çalışabilir nüfus oluşturuyor. Ülkede 2015 yılında nüfus artışı yüzde 1,8 oranında gerçekleşmişti.
— Kazak-Türk İlişkilerinde Ticaret ve Yatırım Hacmi Artacak
Kazakistan Dışişleri Bakanı Yerlan İdrisov ile Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun başkanlığında düzenlenen Kazakistan-Türkiye Ortak Stratejik Planlama Grubu Üçüncü Toplantısı’nda, ülkelerin ikili ticaret ve karşılıklı yatırım hacmini artırmak niyetinde olduğu açıklandı. Almatı’da Dışişleri Bakanlarının başkanlığında, Ortak Stratejik Planlama Grubu’nun 3. Heyetler arası toplantısı yapıldı. Müzakere sonrasında düzenlenen ortak basın toplantısında tarafların, turizm, kargo ve lojistik, aşırılık ve terörizm ile mücadele, askeri, teknik ve savunma sanayi alanlarındaki Kazak-Türk işbirliğini ele aldığı açıklandı. Türkiye Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu Kazakistan’ın 25 yılda Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in önderliğinde kat ettiği mesafeyi memnuniyet ile izlediklerini takdirle belirterek, Bağımsızlığının 25.yıldönümüyle Kazakistan’ı kutladı.
— İslam İşbirliği Teşkilatı Taşkent’te Toplandı
İslam İşbirliği Teşkilatı 43. Dışişleri Bakanları Konseyi Toplantısı Özbekistan’ın Başkenti Taşkent’te toplandı. Toplantıda İslam dünyası ve Türkiye açısından son derece önemli kararlar alındı. Toplantıya, Teşkilata üye 26 devletin dışişleri bakanları katıldı. İslam İşbirliği Teşkilatı Dışişleri Bakanları zirvesinde, FETÖ’nün Türkiye’deki kanlı darbe girişimi şiddetle kınandı ve FETÖ terör örgütü olarak ilan edildi. Türkiye’nin Kırım konusundaki karar tasarısı da ittifakla kabul edildi. Ayrıca, Türkiye’nin Suriye ve ülkedeki insani kriz ile Somali’deki durum konusundaki karar tasarıları da tartışılarak kabul gördü. Konseyde alınan en önemli kararlardan biri de, terörizmle ve organize suçlarla ortaklaşa mücadele için İstanbul’da kurulacak İslam İşbirliği Teşkilatı Polis İşbirliği ve Koordinasyon Merkeziydi. Merkezin temel yasasıyla ilgili olarak yapılan çalışmaların tamamlanmasına yönelik olarak Türkiye’de düzenlenecek toplantı memnuniyetle karşılandı. Söz konusu merkezin temel yasasının önümüzdeki toplantıda kabulü öngörüldü. Toplantıdaki bir diğer önemli bir konu ise Amerikan Kongresi’nin kabul ettiği Terörizme Destek Verenlere Karşı Adalet Yasası oldu. Amerika Birleşik Devletleri Kongresi’nin geçirdiği yasanın, ülkelerin egemenlik ve bağımsızlıklarına ilişkin temel uluslararası hukuk ilkelerine aykırı olduğu belirtilerek, şiddetle kınandı ve Amerikan hükümetinden uluslararası güvenlik ve barış yararına bu yasanın iptal edilmesi talep edildi.
— Bosna Hersek’in ilk Cumhurbaşkanı Aliya İzetbegoviç Anıldı
Bosna Hersek’in ilk Cumhurbaşkanı Aliya İzetbegoviç, vefatının 13’üncü yıl dönümünde, başkent Saraybosna’daki Kovaçi Şehitliği’nde bulunan kabri başında anıldı. Törende, Bosna Hersek’e bağımsızlık yolunda liderlik eden ve derin bilgi birikiminden dolayı “Bilge Kral” olarak anılan Aliya İzetbegoviç kabrine çelenk bırakıldı, dua okunup saygı duruşunda bulunuldu. Bosna Hersek’in kuzeybatısındaki Bosanski Şamats’ta 1925 yılında dünyaya gelen Aliya İzetbegoviç, Bosna’da 1992-1995 yılları arasındaki savaşta da halkına önderlik etti. Savaşı bitiren Dayton Barış Antlaşması’nı 21 Kasım 1995 tarihinde imzalayan İzetbegoviç, bu anlaşmayla halkına uluslararası arenada tanınan bir devlet bıraktı.
— Navaz Şerif Azerbaycan’ı Ziyaret Etti
Pakistan Başbakanı Muhammed Navaz Şerif, temaslarda bulunmak üzere geldiği Bakü’de Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile görüştü. Navaz Şerif ile görüşmesinde Pakistan’ın Azerbaycan’ın bağımsızlığını tanıyan ilk 3 ülkeden biri olduğunu vurgulayan Cumhurbaşkanı Aliyev, iki ülkenin Keşmir ve Dağlık Karabağ konusunda birbirlerini desteklediğini ifade etti. Hem Keşmir hem de Dağlık Karabağ konusunda Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’nun kararlarının uygulanmadığını söyleyen Aliyev, Ermenistan’la diplomatik ilişki kurmadıkları için Pakistan’a teşekkür etti. Navaz Şerif’in Azerbaycan ziyareti 3 gün sürdü.
— UNESCO’dan Mescid-i Aksa kararı
Birleşmiş Milletler Bilim Eğitim ve Kültür Örgütü, Mescid-i Aksa’nın Musevilikle bir bağı olmadığı yönünde karar aldı. Kararda İsrail’in, Kudüs’teki dini ve kutsal yerleri idare etme biçimi eleştirilirken, Kudüs’ün Müslümanlar, Hristiyanlar ve Museviler için kutsal bir kent olduğu ifade edildi. Mescid-i Aksa’nın Müslümanlıkla bağlantısına özellikle dikkat çekilen kararda, İsrail’in bu bölgenin Musevilikle bir bağı olduğu iddiasına ise yer verilmedi. UNESCO Dışişleri Komisyonuna sunulan karar tasarısı, 6’ya karşılık 24 ‘evet’ oyu ile kabul edildi. 26 üye çekimser kalırken, iki üye oylamaya katılmadı. İsrail’in tepki ile karşıladığı karar için Fransa çekimser oy kullanırken, ABD, Almanya ve İngiltere ‘hayır’ oyu kullanan ülkeler arasında yer aldı.
— Kırgızların Çarlık Rusyası’na Karşı İsyanı Beyaz Perdede
Kırgızların 1916’da Rus Çarlığı’na karşı isyanını anlatan Ürkün filminin galası Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te yapıldı. “Zorlu büyük kaçış” anlamına gelen “Ürkün” adlı filmin yönetmenliğini Kırgız yönetmen Medin Uçkeyev yaptı. 8 ayda hazırlanan filmde, sahne deneyimli 60 oyuncu rol aldı. Medya sponsorluğunu TRT AVAZ’ın üstlendiği film Kırgızların, 1916’da kendilerini çalışma kampları ve cepheye göndermeye çalışan Rus İmparatorluğu’na karşı ayaklanmasını anlatıyor. Bu ayaklanma sırasında Issık Göl bölgesinden Çin’e kaçmak isteyen binlerce Kırgız, soğuk ve açlıktan yaşamını yitirmiş, kalanlarsa Rus askerlerce öldürülmüştü.
— Kazakistan’daki Okullarda Başörtü Yasağı
Kazakistan hükümeti, 5 bin vatandaşın okullarda başörtüsüne izin verilmesi talebine olumsuz yanıt verdi. Kazakistan Eğitim ve Bilim Bakanı Yardımcısı Elmira Suhanberdiyeva düzenlediği basın toplantısında, okullarda başörtüsü takılması talebiyle 5 binden fazla başvuru aldıklarını belirterek, “Kazakistan yasalarına göre, ülkede eğitim sistemi laiktir. Okullarda herhangi bir dinin doğrudan veya dolaylı propagandasına izin verilemez” ifadesini kullandı. Din İşleri ve Sivil Toplum Bakanlığı Din İşleri Komitesi Başkanı Galım Şoykin da ülkede inanç özgürlüğü için tüm şartların oluşturulduğunu vurgulayarak, “Ülkede 15 dini temsil eden 3 bin 500 dini birlik faaliyet gösteriyor. Bunların hepsi eşit haklara sahiptir” diye konuştu.
— Gürcistan’da Parlamento Seçimleri Yapıldı
Gürcistan’da 8 Ekim’de düzenlenen parlamento seçiminin resmi olmayan sonucuna göre, iktidardaki Gürcü Hayali Partisi oyların % 48,61’ini aldı. Seçim Merkezi Komisyonu’nun internet sitesinde yayınlanan sonuçlara göre iktidardaki Gürcü Hayali Partisi seçimin galibi oldu. Ana muhalefet partisi Birleşik Ulusal Hareketi ise % 27 oy oranıyla ikinci sırada. 50 seçim bölgesinde ise seçimin ikinci turuna gidilecek. Gürcistan’da düzenlenen parlamento seçimleriyle eş zamanlı yapılan ve merkezi Batum olan Acara Özerk Cumhuriyeti’nde de gayrı resmi sonuçlar belli oldu. Bu bölgede de seçimin galibi Gürcü Hayali Partisi. Parlamento seçimlerindeki katılım oranı ise 51.
— Çin Hapsindeki Uygur Lidere İnsan Hakları Ödülü
1993’den beri verilen Martin Ennals İnsan Hakları Ödülü bu yıl Çin tarafından müebbet hapse mahkûm edilen 46 yaşındaki Doğu Türkistanlı lider İlham Tohti’ye verildi. Tohti, Pekin’de geçtiğimiz yılın başında bölücülük suçlamasıyla gözaltına alınmış, bilgisayarları, cep telefonları ve akademik çalışmalarına el konulmuştu. İlham Tohti tutuklanmadan önce Çin’in en tanınmış Uygur akademisyenlerinden biriydi. Ekonomi profesörü olan Tohti, aynı zamanda internette kurduğu forum sitelerinde Uygur ve Han Çinlileri arasında diyaloğu geliştirmek için çaba sarf ediyordu.
— ‘9. Avrasya İslam Şûrası’ İstanbul’da Yapıldı
‘9. Avrasya İslam Şûrası’ İstanbul’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş, Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Mehmet Görmez’in katılımıyla başladı. İstanbul Dolmabahçe Sarayı’nda 33 ülkeden 120 temsilcinin katılımıyla düzenlenen şûra, “Avrasya’da İslam, Din İstismarına Karşı Birlik, Dayanışma ve Gelecek Perspektifi” ana başlığı altında toplandı. İslam dünyasında yaşanan gelişmelerin de ele alındığı şurada, ‘Küresel Bir Tehdit Olarak FETÖ Hareketinin Avrasya Yansımaları, ‘Avrasya’da Dini Bilgi Üreten Kurumlar’, ‘Yeni Medya ve Din İstismarı’, ‘Küresel Tehdit ve Şiddet Hareketi-DAİŞ’, ‘Din İstismarını Önlemenin Yolları ve Çözüm Önerileri’ gibi geniş başlıklar halinde tartışıldı.
— Trans-Hazar Ulaştırma Güzergâhı Birliği Anlaşması İmzalandı
Kazakistan, Azerbaycan ve Gürcistan demir yolu şirketleri, Trans-Hazar uluslararası ulaştırma güzergâhı birliği oluşturulmasıyla ilgili anlaşmayı imzaladı. Merkez ofisi Astana’da yer alacak birliğin, transit ve dış ticari kargoların çekilmesi ile entegre lojistik ürünlerin kalkınmasına yönelik çalışmalar yapacağı kaydedildi.
— Türkiye ve Rusya Türk Akımı Anlaşmasını İmzaladı
Türkiye ve Rusya Türk Akımı Anlaşmasına imza koydu. İstanbul’da düzenlenen 23. Dünya Enerji Kongresi’nde birer konuşma yapan Rusya Devlet Başkanı Putin ve Cumhurbaşkanı Erdoğan, kongrenin açılış oturumunun sona ermesinin ardından Mabeyn Köşkü’nde bir araya geldi. 10 Ekim’de gerçekleştiren Putin ve Erdoğan görüşmesinin ardından ortak basın toplantısı düzenlendi. Türkiye’ye doğalgazda indirim yapılması konusunda mutabık kalındığını belirten Putin, “Erdoğan’ın Türkiye’yi enerji hub’ı haline getirme planları çerçevesinde çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bir diğer önemli adım, Türk Akımıyla ilgili olarak da bugün atılan imza ile noktayı koyduk” dedi. Erdoğan ile askeri kurumlar ve istihbarat servisleri arasındaki işbirliğinin genişletilmesi konusunda anlaşma sağladıklarını kaydeden Putin, bölgesel konulara özellikle de Suriye’ye görüşmelerinin önemli bir bölümünü ayırdıklarını ifade etti. Putin, Rusya’nın Kastilo Yolu’ndan Suriye ordularının ve muhalif grupların uzaklaştırılması için Amerika’ya yaptığı öneri hakkında Erdoğan’a bilgi verdi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise Putin ile dolu dolu bir gün geçirdiklerini, Türkiye ile Rusya arasındaki normalleşme sürecinin hızla devam edeceğine olan inancının tam olduğunu belirtti. Erdoğan şunları söyledi: “Fırat Kalkanı Operasyonunu Sayın Putin ile görüştük. Bu konuda ne gibi iş birliği yapabiliriz, bunların değerlendirmesini yaptık. Özellikle Halep’teki gelişmelerde, insani yardım konusunda ne gibi bir strateji uygulayalım ki oradaki insanlar bir an önce barışa, huzura kavuşsunlar. Bu konuda karşılıklı olarak görevlendirmelerimizi yaptık. Dışişleri bakanlarımız, genelkurmay başkanlarımız ve milli istihbarat teşkilatı müsteşarlarımızın da katılacakları toplantılarla bir araya gelip, bu konudaki çalışmayla bir noktaya varılacaktır”.
— 23. Dünya Enerji Kongresi İstanbul’da Yapıldı
İstanbul, 23. Dünya Enerji Kongresi’ne ev sahipliği yaptı. Kongrenin ana teması “Yeni Ufukları Kucaklamak” oldu. Açılışı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş’un da katılımıyla gerçekleştirdi. Kongre aralarında dünya liderleri ve önemli enerji şirketlerinin CEO’larının da bulunduğu yaklaşık 10 bin kişiyi ağırladı. 39 yıl aradan sonra ilk kez İstanbul’da toplanan 23. Dünya Enerji Kongresi, 13 Ekim Perşembe günü sona erdi.
— Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi Tataristan’ı Ziyaret Etti
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi Tataristan’ı ziyaret etti. Rusya’ya bağlı Tataristan Özerk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Rüstem Minnihanov, Tataristan-Türkiye Ekonomi ve Ticaret İşbirliği Forumu’nda iki ülke şirketlerinin tecrübelerini paylaşmasının önemine değindi. Tataristan’ın Rusya bölgesi içerisinde en gelişmiş ülkelerden biri olduğunu kaydeden Minnihanov, ülke olarak petrol çıkartıp, işleyebildiklerini dile getirdi. Minnihanov, Türk şirketlerle daha fazla birliktelik yapmayı arzuladıklarını ifade etti. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi ise yaptığı konuşmada, gelişen Türk-Tatar işbirliğinin, Rusya ile ilişkileri de güçlendirdiğini kaydetti. Zeybekçi, “Tataristan, hammadde ve teknoloji dengesini başarılı bir şekilde kurmuş Rusya’daki nadir bölgelerden. Ben, Türkiye ve Tataristan ekonomilerinin birbirine rakip değil, birbirini tamamlayan ekonomiler olduğunu düşünüyorum. İşbirliği imkânlarımız son derece geniş” değerlendirmesinde bulundu.
— Türk Dünyası Belgesel Film Festivali Ödülleri Sahiplerini Buldu
Türk Dünyası Belgesel Film Festivali ve Yarışması Ödül Töreni, 8 Ekim’de, Türk Dünyası Belediyeler Birliği ve Zeytinburnu Belediyesi ev sahipliğinde Zeytinburnu Kültür Sanat Merkezinde gerçekleştirildi. Kırgız yönetmen Artıkpay Süyündükov’un “Göç” belgeseli birinciliğe, Hakasyalı yönetmen Yuriy Kuroçka’nın “Ben Hakkas” belgeseli ikinciliğe, Tatar yönetmen Salavat Yuzeev’in “Shunu Gelecek” belgeseli üçüncülüğe layık görüldü. Yarışmanın mansiyon ödülleri ise Türkiye’den “Misafir” ve “Bozkırın Çocukları”, Gagavuzya’dan “Avrupa’daki Türk Soluğu belgesellerine verildi.
— Kazakistan İsrail ile Ortak İHA Üretecek
Orta Asya ülkesi Kazakistan, İsrailli bir firma ile birlikte İnsansız Hava Aracı üretmeyi planlıyor. Kazakistan Devlet Savunma Ekipmanları Temsilciliği tarafından yapılan açıklamada, İsrailli şirketle montajlama projesinin tamamlanmak üzere oldukları ve yakında üretime başlayacakları belirtti. İsrail’in önde gelen savunma sistemi üreticilerinden birinin tesislerini ziyaret eden Kazakistanlı yetkililer üretim konusunda ilk mesajı geçtiğimiz aylarda vermişti. Şirket, daha önce de Kazakistan’daki zırhlı araçların tamiri için bir şirket kurmak istemişti.
— Çin Nüfusu Yaşlanıyor
Akademiler arası Sağlık Ortaklığı 2016 konferansında konuşan Çin Ulusal Sağlık ve Aile Planlama Komisyonu Başkan Yardımcısı Liu Qian, Çin nüfusunun yaşlanma hızıyla ilgili açıklamalarda bulundu. Liu Qian, 2020’de Çin’de yaşayan 60 yaş ve üzeri kişi sayısının 240 milyona ulaşarak toplam nüfusun yüzde 17’sini oluşturacağını açıkladı. Liu Qian, ülkede 260 milyondan fazla kişinin kronik hastalıklarla mücadelede ettiğini ve Çin’de ölümlerin yüzde 86’sının bu hastalıklardan kaynaklandığını da vurguladı. Liu Qian, 2015’te sağlık hizmetlerine harcanan kişi başına düşen yıllık gider miktarının 472 Amerikan Doları olarak hesaplandığına dikkat çekti. Çin’de hali hazırda yaşlılar için 5 milyon yatak kapasitesine sahip 42 bin 500 bakımevi bulunuyor. Bakımevlerinin yeterli olmadığı ülkede her bin yaşlıya 24,4 yatak düşüyor. Dünya standartlarına göre bir ülke ya da bölgenin, “yaşlanan toplum” statüsünde değerlendirilmesi için 60 yaş ve üzeri kişi sayısının toplam nüfusun yüzde 10’unu geçmesi gerekiyor.
— Bosna Hersek’te Yerel Seçimler Yapıldı
Bosna Hersek’te 2 Ekim 2016 tarihinde yapılan yerel seçimlerin resmi sonuçları açıklandı. Bosna Hersek’teki kayıtlı 3 milyon 263 bin 906 seçmenden, 1 milyon 723 bin 140 seçmen, yurt içi ve yurt dışında kurulan 5 bin 469 sandıkta yeni belediye başkanları ve meclis üyelerini belirlemek için oy kullandı. Katılım oranı yüzde 53,88 olan seçimlerde, yerel yönetimler için 171 bağımsız aday ile ülkede faaliyet gösteren 102 parti ve 103 siyasi koalisyondan adaylar olmak üzere toplamda yaklaşık 30 bin 500 aday yarıştı. Bosna Hersek Merkez Seçim Kurulu (CIK) tarafından onaylanan sonuçlara göre, Bosna Hersek Federasyonu ve Bosna Sırp Cumhuriyeti’nde toplam 135 belediye başkanı ve meclis üyesi belirlendi. Ülkenin iki büyük Boşnak partisi olan Demokratik Eylem Partisi (SDA) ile Daha İyi Gelecek İçin İşbirliği (SBB) koalisyonu, ülke genelinde 32 belediye, Sırp Bağımsız Sosyal Demokratlar Birliği (SNSD) 31 belediye kazanırken, Hırvat Demokratik Birliği (HDZ) 16 belediye kazandı. Srebrenitsa’da ki seçimi Sırp belediye başkan adayı Mladen Grujicic, Boşnak aday Durakovic’i 773 oy farkla geçerek seçimi kazandı. Stolac şehrinde yapılan seçimde seçim kanununa aykırı yapılan uygulamalardan ve seçim sonrasında çıkan kavgadan dolayı iptal edildi. Seçimlerin iptalinin onaylanması durumunda 14 gün içinde Stolac şehri için yeni seçim tarihi belirlenecek. Yaşanan anlaşmazlıklar nedeniyle Mostar’da bu yıl da seçim yapılmadı.
— Rus Ligindeki Türk Futbolcudan Tataristan’a Cami
Rusya Birinci Futbol Ligi takımlarından Rubin Kazan’da görev yapan Gökdeniz Karadeniz, Rusya Federasyonu’na bağlı Tataristan Cumhuriyeti’nde cami inşa ettiriyor. Başkent Kazan’a 30 kilometre uzaklıktaki Kalinino köyünde yapımına 23 Haziran 2016 tarihinde başlanan ve 300 metrekare üzerine 2,5 kat sistemiyle kurulmuş caminin içerisinde lojman, helal yemekler hazırlanan kafeterya ve helal ürünlerin satılacağı mağaza yer alacak. Adı “Karadeniz” olacak camide aynı anda 300 kişi namaz kılabilecek. Kaptanlığını üstlendiği Rubin Kazan’da 2008’den bu yana görev yapan 36 yaşındaki Gökdeniz Karadeniz, Kasım 2015’te Tataristan Cumhurbaşkanı Rüstem Minnihanov’u ziyaret etmiş ve Tataristan Cumhurbaşkanı da onun bu talebini olumlu karşılamıştı.
— Kırgızistan’ın Borcu 4 Milyar Doları Geçti
Kırgızistan’ın toplam iç ve dış borcunun 4 milyar 72 milyon dolar olduğu bildirildi. Maliye Bakanlığı’nın verilerine göre, ülkenin toplam dış borcunun 3 milyar 762 milyon 22 bin dolara, iç borç miktarı da yaklaşık 310 milyon dolara ulaştığı ifade edildi. Kırgızistan, 2010 yılında iktidar değişikliğinin ardından geçen 6 yılda 1 milyar 150 milyon dolarlık bir borçlanma yaptı.
— Gümrük ve Ticaret Bakanı Tüfenkci Gürcistan’da
Resmi bir ziyaret için Tiflis’te bulunan Gümrük ve Ticaret Bakanı Tüfenkci, Türkiye ve Gürcistan arasında sürekli ivme kazanan ve karşılıklı gelişen ilişkiler olduğunu vurguladı. İki ülke arasındaki ilişkilerin hemen her platformda daha ileriye taşınması için ortak çaba gösterdiklerini ifade eden Tüfenkci, Başbakan Kvirikaşvili ve Maliye Bakanı Khaduri ile bölgesel gelişmeler, ticari ve ekonomik ilişkiler, ortak gümrük kapılarındaki sorunlar gibi konuları ele aldıklarını belirtti. Tüfenkci, iş adamlarına Türkiye ile Gürcistan arasındaki Sarp Sınır Kapısı’nın Türkiye tarafından yeniden inşa edileceğini söyledi.