Türk Dünyasında Ayın Gündemi (Mart 2012)

— Rusya’da geçtiğimiz Pazar yapılan cumhurbaşkanlığı seçiminin galibi, iki dönem bu görevi yürüten, son dört yıldır da başbakan olarak görev yapan Vladimir Putin oldu. Putin’in oyların yaklaşık yüzde 64’ünü aldığı seçim sonuçları, görevi Putin’e devredecek olan Dimitry Medvedev’in başbakan olacağını gösteriyor… Muhalefet partilerinin ve pek çok kişinin seçimde hile yapıldığına dair iddiaları ise bu seçimlere gölge düşürdü…

— İranlı seçmenler, 9. dönem meclis seçimleri için 4 Mart’ta sandık başına gitti… 2009 yılında yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinden bu yana düzenlenen bu ilk genel seçimlere katılım oranı ise yüzde 64,2 olarak açıklandı… Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad ve ülkenin dinî lideri Ayetullah Ali Hamaney taraftarları arasında bir mücadele olarak görülen seçimde 290 sandalyeli meclisin 225 üyesi ilk turda belirlendi… Seçimin kesin sonuçları ise önümüzdeki günlerde açıklanacak…

— İslam İşbirliği Teşkilatı üyesi ülkelerin temsilcileri, su konusunda ortak bir vizyon geliştirmek için 5–6 Mart 2012 tarihlerinde İstanbul’da toplandı. “İslam İşbirliği Teşkilatı Su Konularından Sorumlu Bakanlar Konferansı”nın açılışını Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu yaptı. Konferansta, içme suyundan sulamaya, su enerjisinden, atık suya kadar pek çok konu tartışıldı. Üye ülkeler konferansta İslam İşbirliği Teşkilatı Su Vizyonu’nu kabul etti.

— İslam İşbirliği Teşkilatı Üyesi Ülkelerin “Düşünce Kuruluşları Forumu” 2–3 Mart 2012 tarihlerinde Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de yapıldı… Forum, Azerbaycan Cumhurbaşkanlığına bağlı Stratejik Araştırmalar Merkezi ile Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi tarafından organize edildi. Türkiye’den 9, yaklaşık 40 ülkeden ise 100’e yakın düşünce kuruluşundan temsilcisinin katıldığı ve bu yıl üçüncüsü düzenlenen forumda “değişim ve dönüşüm” konuşuldu.

— Yıldız Teknik Üniversitesi, Balkan ve Karadeniz Araştırmaları Merkezi geniş katılımlı bir konferans ile Kafkas Topluluklarının dününe, bugününe ışık tuttu… 6 Mart’ta düzenlenen “Türkiye’deki Kafkas Toplulukları ve Dönüşen Kafkasya Sempozyumu” çok sayıda konuşmacıya ev sahipliği yaptı…

— Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı TÜRKSOY tarafından “2012 Türk Dünyası Kültür Başkenti” olarak kabul edilen Astana’da yıl boyunca kültürel ve sanatsal etkinlikler gerçekleştirilecek… Bu amaçla 24 Şubat 2012’de gerçekleşen açılış programına Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay da katıldı. Bu etkinliklerin; Türk dili konuşan ülkelerin sanatçı, akademisyen ve kültür insanlarını Kazakistan’ın başkenti Astana’da buluşturması bekleniyor…

— İstanbul, demiryolu dünyasını buluşturuyor… Eurasia Rail 2. Demiryolu, Hafif Raylı Sistemler, Altyapı ve Lojistik Fuarı’nda dünya İstanbul’da buluştu. Bu yıl ikincisi düzenlenen fuara, sektörünün önde gelen devlerinin yanı sıra 20 ülkeden 200 firma katıldı… Fuarın açılışını yapan Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım’a Bulgar Ulaştırma Bakanı Ivaylo Moskovski, Türkmenistan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Nazarguly Saguliyew ve farklı ülkelerden üst düzey temsilciler eşlik etti.

— Çeşitli temaslarda bulunmak üzere İran’a giden Adalet Bakanı Sadullah Ergin, ilk olarak İran Adalet Bakanı Murteza Bahtiyari ile bir araya geldi. Bakanlar, görüşmenin ardından ortak bir basın toplantısı düzenlediler…. Taraflar, İran ile Şubat 2010’da imzalanan Adli İşbirliği Anlaşması’nın daha fonksiyonel hale gelmesi için mutabakat muhtırası da imzaladı…

— Türkiye, Azerbaycan ve İran Dışişleri Bakanları ikinci toplantısı 7 Mart 2012 tarihinde Nahçıvan’da düzenlendi. Bölgesel işbirliğinin sağlanması ve istikrarın tesisi amacıyla gerçekleştirilen toplantıda, Yukarı Karabağ sorunu da ele alındı ve çözümün zaruri olduğu vurgulandı. Dışişleri Bakanı Davutoğlu, toplantıda Van depremi sırasında Azerbaycan ve İran’ın verdikleri destek nedeniyle teşekkür etti. Bir sonraki üçlü toplantının, Eylül 2012’de, Van’da gerçekleştirilmesi öngörülüyor.

— Gürcistan’dan tek yanlı bağımsızlığını ilan eden Abhazya’lı seçmenler 10 Mart’ta sandık başındaydı… Abhazya Parlamentosu’ndaki 35 sandalye için 148 adayın yarıştığı seçimlerin ilk turunda, adaylardan yalnızca 13’ü gerekli oy oranına ulaştı. 24 Mart’ta gerçekleştirilecek ikinci turda ise, ilk turda en fazla oy alan ikişer aday yarışacak.

— Boşnakların tarihteki göçlerini ve yaşamlarını, arşiv kaynakları ışığında inceleyen “Alahimanet Bosna: Boşnakların Osmanlı Topraklarına Göçü (1879–1912)” adlı kitap yayınlandı. Gazi Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tufan Gündüz tarafından yayına hazırlanan eser, Boşnakların Anadolu ve Rumeli’ye göçlerini ve buradaki yeni yaşamlarını konu ediniyor.

— Anadolu Ajansı 11 Mart’tan itibaren Boşnakça, Hırvatça ve Sırpça yayınlara başladı. Bosna Hersek’in başkenti Saraybosna’da oluşturulan Anadolu Ajansı Balkanlar Bölge Müdürlüğü geniş ve üst düzey katılımlı bir açılışla hizmete girdi. Balkanlar Müdürlüğü’nün açılmasının yanı sıra Boşnakça, Hırvatça ve Sırpça yayına başlayan Anadolu Ajansı, özellikle bölge medyasına haber, görüntü ve fotoğraf desteğinde bulunacak.

— Prof. Dr. Ahmet Taşağıl’ın 3 ciltlik Gök-Türkler serisi, Türk Tarih Kurumu tarafından birleştirilerek basıldı. Eserde Göktürklerin tarihi ve yaşanan fetret dönemi çoğunlukla Çin kaynakları ışığında anlatılıyor. Göktürk Devletinin 744 yılındaki kesin yıkılışından sonraki bilgileri de okuyucuya sunan kitap, Göktürklerle ilgili geniş kapsamlı bir çalışma…

— Dünya Kazakları Konseyi’nin kuruluşunun 20. yılı İstanbul’da kutlandı. Zeytinburnu’nda düzenlenen program, Kazakları İstanbul’da buluşturdu.  Törene katılan Kazakistan Büyükelçisi Canseyit Tüymebayev, AK Parti İstanbul Milletvekili Prof. Dr. Türkan Dağoğlu’na “Nazarbayev Şükran Plaketi” verdi. Törende Kazakistan’dan gelen sanatçılar izleyicilere keyifli dakikalar yaşatırken, minik Kazaklar’ın dansları da beğeni topladı.

— 31 Mart- 15 Nisan tarihleri arasında düzenlenecek 31. Uluslararası İstanbul Film Festivali 200’den fazla filmi sinemaseverlerle buluşturacak. Festivalin en az filmler ve yarışmalar kadar ön plana çıkacak sürprizlerinden biri de Çin Yılı’nın kutlanacak olması… Bu yıl 31. kez gerçekleştirilecek İstanbul Film Festivali’nde, Çin Yılına özel etkinlikler yapılacak…

— Kazaklar, Türkiye’ye gelişlerinin 60. yılında, İstanbul Topkapı Anıt Mezarı’nda Adnan Menderes’i rahmet ve minnetle andılar… 1930’lı yıllarda Doğu Türkistan’da zulüm ve baskıya uğrayarak Hindistan’a gelen Kazaklar burada 12 yıl göçmen hayatı yaşamış, Adnan Menderes Hükümeti’nin 13 Mart 1952 günü aldığı kararla ise Türkiye’ye iskânlı göçmen olarak kabul edilmişlerdi…

— Türk Ocakları İstanbul Şubesi, 100. kuruluş yıldönümünü Bakü’de düzenlediği etkinliklerle kutladı. Kutlamalar kapsamında Azerbaycan Milletvekili Nizami Caferov’un başkanlığını yürüttüğü Atatürk Kültür Merkezi’ndeki konferansa Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ da katıldı. 100. yıl etkinliklerinde, Türk girişimciler tarafından kurulan Kafkas Üniversitesi’nde de bir konferans gerçekleşti.

— Kazakistan-Türkiye ilişkilerinin geliştirilmesine katkı sağlayan siyasetçi, işadamı ve bürokratlara Kazakistan devlet madalyası verildi. Kazakistan Büyükelçiliğinde düzenlenen törende 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Mustafa İsen, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Hüseyin Çelik gibi bu dostluğa katkı sağlayan isimlere madalya takdim edildi. TRT Genel Müdürü İbrahim Şahin ise “Kazakistan-Türkiye Dostluk ve İşbirliği Madalyası” aldı… TBMM Başkanı Cemil Çiçek’e de, ”iki ülke ilişkilerine yapmış olduğu üstün katkılardan” dolayı, “devlet nişanı” verildi.

— Kültür Araştırmaları Derneği ile Koç Üniversitesi’nin düzenlediği “Kültür ve Kimlik” Sempozyumunun, Türk cumhuriyetleriyle ilgili bildirilerden hazırlanan seçki, okur ile buluştu. “Ağır Gökyüzünde Kanat Çırpmak: Sovyet-sonrası Türk Cumhuriyetlerinde Kültürel Kimlik Arayışı ve Müzakeresi” adlı 403 sayfalık seçkinin derleyicisi Gönül Putlar.

— Nevruz Bayramı, tüm Türk Dünyası’nda bu yıl da coşkuyla kutlandı. İstanbul’da düzenlenen “Türk Dünyası Kültür Şöleni”ne Türk Cumhuriyetlerinden ve Çin’den çok sayıda dans ve müzik topluluğu katıldı. Ankara Devlet Resim Heykel Müzesi bahçesinde düzenlenen kutlamaya ise TÜRKSOY üyesi ülkelerden gelen sanatçılar renk kattı. Renkli görüntülere sahne olan etkinliklerden biri de, İstanbul Valiliği tarafından Topkapı’daki Kültür Parkı’nda düzenlenen kutlama idi…

— Orhun Yazıtları artık internet ortamında… Orhun yazıtları, asılları ekranda görünecek ve kopyalanabilecek şekilde unicode sistemine çevrilip, bir siteye yüklendi. Sitede, yazıtların orijinal yazılışları, Latin harfleriyle yazılmış halleri ve tercümeleri yer alıyor. http://gokturkanitlari.appspot.com/

— Avrasya Ekonomi Topluluğu Zirvesi, liderleri Moskova’da bir araya getirdi. Moskova’da yapılan zirve kapsamında Kazakistan, Belarus, Kırgızistan, Ermenistan, Ukrayna ve Moldova liderleri Putin ve Medvedev’le görüştü. Rusya Devlet Başkanı Dimtry Medvedev’in ev sahipliğinde, Kremlin Sarayında toplanan liderler Avrasya Birliği için çalışmaların 2015’e kadar tamamlanması konusunda görüş birliğine vardı.

— Türkiye, 2006 yılında Sırbistan’dan ayrıldıktan sonra artan borçlar ve dış yatırım eksikliği nedeniyle ekonomik darboğaza düşen Karadağ’a destek olmaya hazırlanıyor… Karadağ Başbakanı Igor Luksiç’in Türkiye ziyaretinde, Karadağ ekonomisini rahatlatacak ve Türk yatırımcıya kolaylık sağlayacak 6 anlaşma imzalandı. Anlaşmalar, hava ulaştırma, yatırımların karşılıklı teşviki ve korunması, sosyal güvenlikte işbirliği gibi konuları kapsıyor…

— Kırgız-Türk Ticaret ve Yatırım Forumu Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te gerçekleşti. Forum’a 150’si Bursa’dan olmak üzere 200’e yakın Türk işadamı katıldı. Türk ve Kırgız işadamları arasında ikili ticaret görüşmelerinin yapıldığı forumda Kırgızistan Başbakanı Omurbek Babanov, Türk işadamlarını ülkesinde yatırım yapmaya çağırdı…

— 2012’nin Türkiye’de Çin Kültür Yılı olması kapsamında düzenlenen etkinlikler, sinemaya da yansıdı… Çin Sineması’nın en güzel örneklerinden seçilen 7 film, Ejderha Yılı kutlamaları kapsamında İstanbul Modern’de izleyici ile buluşuyor… İstanbul Modern Sinema ve ÇinHalk Cumhuriyeti Büyükelçiliği işbirliğiyle düzenlenen film gösterimleri, 29 Mart’a kadar sürecek…

— Bulgaristan Başbakanı Boyko Borisov, Türkiye-Bulgaristan Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi’nin birinci toplantısı vesilesiyle geçtiğimiz günlerde Ankara’ya resmi bir ziyarette bulundu… Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile Bulgaristan Başbakanı Borissov başkanlığındaki heyetler arası görüşmelerin sonunda iki ülke 17 belgeye imza atıldı… İmzalanan belgeler ekonomi, ulaştırma, turizm, kültür, çevre, savunma sanayi ve yayıncılık alanlarındaki çeşitli anlaşmaları içeriyor…

— Gürcistan’dan tek yanlı bağımsızlığını ilan eden Abhazya’da geçtiğimiz hafta sonu yapılan ikinci tur “parlamento” seçimlerinin resmi olmayan sonuçları açıklandı. “Abhazya Merkez Seçim Komisyonu” başkanı Batal Tabagua’nın geçerli olduğunu açıkladığı seçimde, toplam 20 milletvekili seçildi. Abhazya’da 10 Mart’ta yapılan ilk tur seçimde, parlamentodaki 35 sandalye için yarışan 148 adayın yalnızca 13’ü gerekli oy oranına ulaşmıştı…

— Gürcistan’dan tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan eden Güney Osetya halkı, ihlaller olduğu gerekçesiyle iptal edilen Cumhurbaşkanlığı seçimleri için yeniden sandık başına gitti. 27 Kasım’daki seçimin galibi Alla Cioyeva’nın, mahkeme kararıyla yarış dışı kaldığı seçimde, Rusya eski Büyükelçisi Dmitri Medoyev, İnsan Hakları Ombudsmanı David Sanakoyev, Leonid Tibilov ve Komünist lider Stanislav Koçiyev yarıştı. Hiçbir adayın yüzde 50 oy oranına ulaşamadığı seçimler ikinci tura kaldı…

— Tacikistan’ın Başkenti Duşanbe’de düzenlenen ve iki sün süren “Afganistan Bölgesel Ekonomik İşbirliği Konferansı 5. Toplantısı” sona erdi. 46 ülke ve 30 uluslararası kuruluşun katılımıyla gerçekleşen konferansın ardından Duşanbe Deklarasyonu’nu kabul edildi. Afganistan konusunda önemli adımların atıldığı konferansı yerli ve yabancı 300’den fazla gazeteci takip etti.

— Aralık 2014’te yapılması planlanan Özbekistan Cumhurbaşkanlığı seçimleri, Meclis seçimleriyle aynı tarihe denk geldiği için 2015’e ertelendi. Özbekistan Meclisinin üst kurulu, be ertelemeye ilişkin yasa değişikliğini onayladı.

— Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Cemil Çiçek, Bosna Hersek Temsilciler Meclisi Başkanı Milorad Zivkoviç ile görüştü. Görüşmede ki ülke arasındaki dostane ilişkilerden duyulan memnuniyet dile getirildi… “İki ülke arasındaki ilişkilerin kalbi ilişkiler” olduğunu vurgulayan Çiçek, Bosna Hersek’in uluslararası kuruluşlar nezdinde hak ettiği noktaya ulaşması için gereken tüm desteğin verileceğini belitti.

— Nükleer Güvenlik Zirvesi için Güney Kore’ye giden Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, mesaisinin önemli bir kısmını Suriye’ye ayırdı. Erdoğan’ın ikili görüşmeler yaptığı liderler arasında Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev de vardı…22 Mayıs’ta Pakistan’a, 23-24 Mayıs’ta Kazakistan’a gideceğini ifade eden Erdoğan Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev’le de bir araya geldi.

— Dünyanın en kalabalık ve önemli şehirlerinden biri olarak kabul edilen İstanbul’un, 4 kıtadan 36 kardeş şehri var. Kardeş şehir uygulaması, coğrafi olarak uzak yerleşim alanlarının, kültürel ve ticari alışveriş yapmaları amacıyla oluşturdukları birlikteliği kapsıyor. Merv-Türkmenistan, Saraybosna-Bosna Hersek, Almatı-Kazakistan, Oş-Kırgızistan, Kazan-Tataristan/Rusya Federasyonu, Üsküp-Makedonya, Lahor, Cidde, Kahire, Houston, Berlin, Barselona, Şanghay, Filibe ve Bangkok gibi birçok önemli şehir, İstanbul’un kardeş şehirleri arasında… İstanbul’un son kardeş şehri ise Tunus’un başkenti Tunus…

— Türk Ocaklarının kuruluşunun 100. yılı çeşitli etkinliklerle kutlandı. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Gazi Üniversitesi Kültür Merkezi’nde düzenlenen, Türk Ocakları’nın 100. kuruluş yıl dönümü töreninde yaptığı konuşmada, Türk Ocakları’nın önemini vurguladı.  Türk Ocakları Genel Başkanı Nuri Gürgür, törende Cumhurbaşkanı Gül’e, “Türk Ocakları’nın 100. Kuruluş Yıl Dönümü Plaketi” takdim etti.

— Tek parti ile yönetilen Türkmenistan, çok partili hayata geçiyor… Yaklaşık 20 yıldır tek parti ile yönetilen Türkmenistan’da Tarım Partisi ve Girişimciler Partisi adlı 2 yeni parti kurulacak. Son seçimlerde ikinci kez Devlet Başkanı olan Gurbangulı Berdimuhamedov çok partili sisteme ve pazar ekonomisine geçiş sözü vermişti…

— Başbakan Tayyip Erdoğan, Güney Kore’deki Nükleer Güvenlik Zirvesi’nin ardından İran’a giderek temaslarda bulundu. Erdoğan; İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Rahimi ve İslami Danışma Meclisi Başkanı Ali Laricani ile bir araya geldi. Görüşmelerde Suriye’deki katliam başta olmak üzere, Türkiye-İran ilişkileri ve Tahran’ın nükleer faaliyetleri ele alındı. İran Dışişleri Bakanı Ali Ekber Salihi, 5 artı 1 ülkeleriyle görüşmelerin 13 Nisan’da yapılabileceğini ve görüşme yerinin İstanbul olmasını istediklerini belirtti…

— Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in anılarını konu alan “Halkını Seven, Halkın Sevdiği Önder” adlı kitap, artık Türkçe’de… Kitabın İstanbul’daki tanıtım toplantısına, kitabın yazarı Kazakistan Cumhurbaşkanı Özel Kalemi Mahmut Kasımbekov’un yanı sıra aralarında siyasetçi, akademisyen ve iş adamları katıldı.