Türk Dünyasında Ayın Gündemi (Şubat 2012)


— Bosna Hersek’in başkenti Saraybosna’da; Bosna Hersek, Hırvatistan ve Sırbistan cumhurbaşkanlarının katıldığı üçlü toplantı yapıldı. Liderlerin 4 saat süren görüşmesinde; organize suça karşı mücadele, üç ülkenin uluslararası kuruluşlarda ortak faaliyet göstermesi ve ekonomik işbirlikleri ele alındı.

— Dönem başkanlığını Sırbistan’ın yürüttüğü “Güneydoğu Avrupa Ülkeleri İşbirliği Süreci”nin, bu yılki “Dışişleri Bakanları Gayri Resmi Toplantısı” Belgrad’ta düzenlendi. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun da katıldığı toplantıda, Balkanlarda son dönemde kaydedilen gelişmeler ve bölgesel işbirliğinin önemi değerlendirildi.…

— Avrupa Birliği ülkelerinden Kazakistan’a gelen doğrudan yatırım miktarı ve dış ticaret hacmi hızla artırıyor… 1993–2011 yılları arasında Kazakistan ekonomisine Avrupa Birliği ülkelerinden gelen doğrudan yatırım miktarı 137 milyar dolara ulaştı…

— Kosova Meclisi Başkanlık Kurulu, Kosova’nın Bağımsızlığının 4’üncü yıldönümünün 16 Şubat tarihinde kutlanmasını karara bağladı. Bağımsızlık kutlamaları çerçevesinde Türkiye’de çeşitli etkinlikler düzenlenecek…

— Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev Almanya’ya yaptığı iki günlük resmi ziyaretinde Almanya Cumhurbaşkanı Christian Wulff ve Federal Başbakan Angela Merkel ile bir araya geldi. Merkel ve Nazarbaev’in, hammaddelerin işletilmesi konusunda stratejik işbirliği anlaşmasına imza attığı ziyarette, iki ülke arasında değişik alanları kapsayan 2 milyar Euro’luk bir dizi anlaşma da imzalandı…

— Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Özel, ilk resmi ziyareti için Azerbaycan’daydı… Askeri törenle karşılanan Orgeneral Necdet Özel, Bakü temasları kapsamında, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Milli Meclis Başkanı Oktay Esedov, Başbakan Artur Rasizade, Savunma Bakanı Sefer Abiye ve bazı üst düzey devlet yetkilileri ile görüştü…

— TürkPa yani Türk Dili Konuşan Ülkelerin Parlamento Asamblesi’ne 2012 yılında Kırgızistan başkanlık edecek. Azerbaycan, Türkiye, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkmenistan’ın yer aldığı Türkpa’nın, Nisan’da yapılacak toplantısı, Kırgızistan’da gerçekleşecek…

— Eserleriyle Kırım Türklerinin sesini geniş coğrafyalara duyuran Kırımlı Yazar Cengiz Dağcı, Küçükçekmece Cennet Kültür ve Sanat Merkezi’nde gerçekleştirilen bir etkinlikle anıldı. Yönetmenliğini Zafer Karatay’ın yaptığı Cengiz Dağcı belgeselinin gösteriminin ardından düzenlenen panelde, yazarın yaşamına ve eserlerine yer verildi.

— Türkmenistan’da, 12 Şubat günü yapılan devlet başkanı seçimlerinin galibi halen görevde olan Devlet Başkanı Gurbangulı Berdimuhamedov kazandı… Berdimuhamedov 8 adayın yarıştığı seçimlerde oyların yüzde 97’sini alarak ikinci kez cumhurbaşkanı seçildi.

— Kosova Cumhuriyeti’nin Bağımsızlığının 4. yıldönümü; Türk – Arnavut Kardeşliği Derneği ile Bayrampaşa Belediyesi’nin ortaklaşa etkinlikleriyle kutlandı. Kosova Cumhuriyeti Başbakan yardımcısı Edita Tahriri’nin de katıldığı Kosova Paneli ile başlayan etkinlikler, Bayrampaşa Spor Salonu gerçekleşecek bir konserle sonlandı.

— Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız ile Ankara’da bir araya gelen Bulgaristan Başbakan Yardımcısı Simeon Dyankov,  Bulgaristan’a vizesiz geçişz müjdesi verdi… Yeşil pasaportu olan Türk vatandaşları, 1 Mart’tan itibaren Bulgaristan’a vizesiz girebilecek.

— Bosna-Hersek Cumhurbaşkanlığı Konseyi Üyesi Bakir İzetbegoviç, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile Çankaya Köşkü’nde bir araya geldi. Görüşmede, iki ülke arasında başta tarım sektörü olmak üzere ekonomik işbirliğinin geliştirilmesinin önemi vurgulandı. İzetbegoviç; Türkiye’deki resmi temasları kapsamında Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehmet Mehdi Eker’le de görüştü. Boşnak Lider, Başbakan Erdoğan’ı da evinde ziyaret etti.

— Kosova’nın kuzeyinde yaşayan Sırp Azınlık, “Kosova yönetimini” tanıyıp tanımadıkları konusunda referanduma gitti. 14–15 Şubat günlerinde yapılan halk oylamasında Sırpların yüzde 99,74’ü “hayır” oyu kullanarak Kosova resmi kurumlarını tanımadıklarını ilan ettiler. Birleşmiş Milletler Kosova Geçici Misyonu ile Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı Misyonu ise referandumun geçersiz olduğunu ve hiçbir hukuksal niteliğinin bulunmadığını açıkladı.

— Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu ve Kıbrıs Rum yönetimi lideri Dimitris Hristofyas, Greentree Zirvesi’nin ardından ilk kez buluştu. Lefkoşa ara bölgede yapılan görüşmede, temel konuların yanında, Mart sonuna kadar devam edecek görüşmenin yöntemi de konuşuldu. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Danışmanı Alexander Downer, görüşmelerin seyrine ilişkin hazırlayacağı raporu Mart sonunda Ban Ki-mun’a sunacak.

— Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı, Türk dünyasına yaptığı katkılardan ötürü Prof. Dr. Halil İnalcık’a Onur Madalyası verdi. Ankara Resim Heykel Müzesi Konferans Salonu’nda düzenlenen törende, İnalcık’ın madalyasını Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay takdim etti.

— Çin’e bağlı Uygur Özerk Bölgesi’nin Kazakistan’la yaptığı dış ticaret geçen yıl ilk kez 10 milyar doları aştı. Uygur Özerk Bölgesi’nin geçtiğimiz yıl yaptığı toplam dış ticaret hacmi ise yüzde 33,2 artışla 23 milyar dolara yaklaştı. Çin’in Kazakistan’la dış ticaretinde Uygur Özerk Bölgesi’nin payı yüzde 70’i aşmış bulunuyor.

— “14. Çin-Avrupa Liderler Görüşmesi” 14 Şubat’ta Pekin’de yapıldı. Görüşmenin gündemini ise Avrupa’daki borç krizi karşısında Çin ve Avrupa’nın ortak mücadelesi, her iki tarafın da gelişme stratejileri ve somut işbirliğinin derinleştirilmesi yönündeki konular oluşturdu.

— Türkmenistan, devlet başkanını seçmek üzere 12 Şubat’ta sandık başına gitti… 2 milyon 900 bin seçmenin oy kullanadığı seçimlerde Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov dahil 8 aday yarıştı. Berdimuhamedov, oyların % 97.14’ünü alarak ikinci kez Devlet Başkanlığına seçildi.

— İkinci kez devlet başkanı seçilen Berdimuhamedov’un yeni dönemdeki ilk icraatı mahkûmları affetmek oldu. Berdimuhamedov’un 19 Şubat Bayrak Bayramı dolaysıyla imzaladığı af kapsamında binlerce tutuklunun serbest kalması bekleniyor. Türkmen lider, bugüne kadar toplam 20 bin tutukluyu özgürlüğüne kavuşturmuştu.

— Rusların 1992 yılında Azerbaycan’da gerçekleştirdiği Hocalı Katliamı’nı; resim ve fotoğraflarla anlatan sergi büyük ilgi gördü. İstanbul Taksim’de açılan sergi İslam Konferansı Örgütü Gençlik Forumu’nun ‘Hocalı İçin Adalet’ başlıklı uluslararası kampanyası kapsamındaki etkinlikler arasındaydı. Sergi açılışına; Azerbaycan Spor ve Gençlik Bakan Yardımcısı Intıgam Babayev, Azerbaycan Cumhuriyeti Milletvekili ve İreli Gençler Teşkilatın Başkanı Jeyhun Osmanlı ile çok sayıda Türk ve Azeri yetkili katıldı. 

— Çin Cumhurbaşkanı Yardımcısı Şi Jinping, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün resmi davetlisi olarak Türkiye’ye geldi.  Cumhurbaşkanı Gül ile 2012 sonunda cumhurbaşkanı olması beklenen Şi Jinping’in baş başa görüşmelerinin ardından, heyetler arası görüşmelere geçildi. Başbakan Erdoğan da, Çin Devlet Başkan Yardımcısı Şi Cinping’i Beşiktaş’taki Başbakanlık Çalışma Ofisi’nde konuk etti. Ekonomik işbirliğinin yoğunlaştırılması konusunda uzlaşmaya varılan görüşmeler sonrası iki ülke arasında 7 anlaşmaya imza atıldı.

— Uzun zamandır gündemde olan ve Çin’i Orta Asya’ya bağlayacak “Çin- Kırgızistan –Özbekistan” demiryolu hattı hayata geçiriliyor. İnşasına bu yıl başlanacak olan projenin 2018 yılında tamamlanması bekleniyor.

— İçişleri Bakanı İdris Naim Şahin, resmi temaslarda bulunmak için gittiği Gürcistan’ın başkenti Tiflis’te Gürcistan İçişleri Bakanı Vano Merabişvili ile bir araya geldi. İkili görüşmeler sonrası Türkiye Cumhuriyeti ve Gürcistan Hükümeti arasında suçla mücadelede işbirliğini öngören mutabakat zaptı imzalandı… Gürcistan’daki temaslarını tamamlayan İçişleri Bakanı İdris Naim Şahin, Azerbaycan İçişleri Bakanı Ramil Usubov’un resmi daveti üzerine Bakü’ye gitti. Bakü temasları kapsamında Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve diğer yetkililerle görüştü.

— Kırgızistan’daki askeri hava üssünün kaldırılmasıyla ilgili olarak uyarılan Amerika Birleşik Devleti, Temsilciler Meclisi’nden bir heyeti görüşmeler yapmak üzere Bişkek’e gönderdi. Kırgızistan Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev Bişkek’teki heyete, askeri hava üssünün Bişkek’teki Manas Uluslararası Havaalanında yer almaması gerektiği konusunda bir kez daha uyarıda bulundu. Rusya, Amerika’nın bu üssü İran’a saldırı düzenlenmesi halinde kullanılabileceğini iddia ediyor.

— Türkiye’ye gelen Bosna Hersek Güvenlik Bakanı Sadık Ahmedoviç ve İçişleri Bakanı İdris Naim Şahin arasında, geri kabul anlaşması imzalandı… Törenle imzalanan anlaşma, Türkiye ile Bosna Hersek arasında, özellikle yasa dışı göç ve organize suç örgütleriyle mücadelede işbirliğini öngörüyor.

— TRT, 7 Şubat’tan itibaren Kırım Tatarca program yayınlarına başladı. Her Salı 16.25’te yayınlanan, tekrarı ise Cumartesileri 22.30’da gösterilen “Kırım’dan Yansılar” adlı belgesel program, Kırım Tatarca olarak ulaşıyor TRT Avaz izleyicisine. Kırım Tatarca yayınlanan bir diğer program ise “Müzikli Dakikalar”. Cumartesi günleri 16.30’da yayınlanan bu müzik programının tekrarı ise Cuma günleri saat 12.50’de TRT Avaz’da.

— Kırım Tatar Demokratik Cumhuriyetinin Başbakanı Noman Çelebi Cihan, Şehit edilişinin 94. yılında, Ankara’daki Tarihi Kabakçı Konağı’nda, Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği tarafından düzenlenen bir programla anıldı. Kırım Tatar Milli davasında unutulmaz bir iz bırakan ve ömrünü vatan mücadelesine adayan Çelebi Cihan, 23 Şubat 1918’de Bolşeviklerce kurşuna dizilmişti.

— Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov yeniden Devlet Başkanlığına seçilmesinin ardından ilk yurt dışı gezisini Türkiye’ye gerçekleştirdi. Türkmen Lider’i Çankaya Köşkü’nde törenle karşılayan Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Berdimuhamedov’a devlet nişanı takdim etti. Cumhurbaşkanı Gül, Türkmenistan lideri Berdimuhammedov ile Dikmen Vadisi’ndeki Türkmenistan Parkı ve Türkmen yazar-düşünür Mahtumkulu heykelinin açılışını yaptı. Bu ziyaret, iki ülke arasında diplomatik ilişkilerin başlamasının 20. yıl dönümüne denk gelmesi açısından da önem taşıyor.

— BDT’deki Müslüman nüfusla ilgili veriler açıklandı… Açıklamaya göre, 24 milyona yakın Müslümancın yaşadığı Özbekistan, Bağımsız Devletler Topluluğu ülkeleri arasında, en fazla Müslüman nüfusa sahip ülke… Özbekistan’ı, 21 Milyon 500 bin’i aşan Müslüman nüfusuyla, Rusya izliyor… Halkın yüzde 93,45’i Müslüman olan Azerbaycan ise, ülkedeki 7 milyon 500 bini aşan Müslüman nüfusuyla üçüncü sırada…

— Geçtiğimiz Nisan’da Ankara’da imzalanan, Kırgızistan ile Türkiye vatandaşlarının vizesiz gezi haklarına yönelik anlaşma 10 Şubat 2012 tarihinde yürürlüğe girdi.  Anlaşma turistik,  iş ve resmi amaçlı yolculuk yapan Kırgızistan ve Türkiye vatandaşlarının, iki ülkede gidiş gelişlerinin vizesiz yapılmasını öngörüyor…

— Geçtiğimiz yıllarda, Uygur Türkleriyle Çin yönetimi arasında büyük gerginliklerin yaşandığı Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesinde yine gergin günler yaşanıyor… Uygur Türklerinin bölgedeki Çinliler ve Güvenlik güçleriyle çatıştığı olaylarda 15 kişi hayatını kaybetti, 84 kişi ise gözaltına alındı. 2009 yazında çıkan olaylarda 200 kişinin öldüğü, bin 700 kişi yaralandığı bölgede sular durulmuyor.

— Afganistan’da bir Amerikan üssünde Kur’an-ı Kerim ve dini kitapların yakılmasının yol açtığı gerginlik Pakistan’a da sıçradı… Geçen hafta yaşanan olay, normalleşme sürecindeki Afganistan’daki tansiyonu yeniden yükseltti. Amerikan Başkanı Barack Obama ve Savunma Bakanı Leon Panetta’nın dilediği özürler ve yetkililerin açıklamaları da halkın öfkesini dindiremedi. Bir hafta içinde Amerikan üslerine ve kamu binalarına düzenlenen saldırı ve gösterilerde 45 kişi öldü, yüzden fazla kişi yaralandı. Protestolar Pakistan’a da sıçradı, meydanlarda toplanan binlerce kişi Amerika Birleşik Devletleri aleyhinde sloganlar attı.

— Bosna Hersek, bağımsızlığının 20. yılını çeşitli etkinliklerle kutluyor. Bu kapsamda, Türkiye’de eğitim gören Boşnak öğrenciler tarafından kurulan “Genç Boşnaklar Derneği İstanbul”, bir program hazırladı. “Bosna-Hersek Bağımsızlık Günü” ve “Bosna-Hersek ile Türkiye Türkiye’nin Dostluk Gecesi” programı 3 Mart’ta İstanbul’da gerçekleştirildi. Etkinliğe, Bosna-Hersek Kültür ve Spor Bakanı Salmir KAPLAN ve Bilim ve Eğitim Bakanı Damir MASIC yanında Bosna-Hersek ve Türkiye’den önemli isimler katıldı.