Türk Dünyasında Ayın Gündemi (Ekim 2012)
— Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, Özbek Turizm Devlet Kurumu’nun daveti üzerine Özbekistan’daydı… Bakan Günay, başkent Taşkent’teki ”Büyük İpek Yolunda Turizm – 18. Uluslararası Taşkent Turizm Fuarı”nın açılışına katıldı. Sonrasındaysa Özbekistan Kültür ve Spor Bakanı Tursunali Kuziyev ile bir araya geldi. Günay, ülkedeki Türk işadamlarının üyesi olduğu Özbek-Türk İşadamları Derneği’ni de ziyaret ederek, Özbekistan’daki Türk işadamlarıyla buluştu…
— Türkmenistan’da 1-2 Kasım 2012 tarihlerinde yapılması planlanan “Bağımsız Devletler Topluluğu Devlet Başkanları Zirvesi” Aralık ayına ertelendi. Topluluğun İcra Sekreteri Lebedev, zirvede konuşulacak konular üzerinde biraz daha çalışmak amacıyla zirve tarihinin ertelendiğini söyledi. Türkmenistan Devlet Başkanı Berdimuhamedov da zirvenin 5 Aralık’ta yapılmasını destekliyor. Dışişleri Bakanları toplantısı ise 4 Aralık’ta yapılacak.
— Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, Avrupa Birliği Dışişleri Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton eşliğindeki Balkan Turu’na çıktı… Turun ilk durağı Bosna Hersek oldu… Clinton, Bosna-Hersek Üçlü Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı Bakir İzzetbegoviç’le düzenlediği basın toplantısında, Bosna Hersek’e olan desteklerinin sürdüğünü söyledi… Hillary Clinton, Bosna Hersek’in Avrupa Birliği ve Nato’ya üye olması yolunda önemli adımlar atması gerektiğini de vurguladı….
— Türkmenistan’da bağımsızlığın 21. yıl dönümü ülke genelinde törenlerle kutlandı. Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov’un bağımsızlık anıtına çelenk koymasıyla başlayan etkinlikler, Aşkabat’ın merkezindeki meydanda düzenlenen resmi törenlerle sürdü… Askeri geçitle birlikte Hava Kuvvetleri’ne ait uçakların gösterisi büyük ilgi gördü…
— Türk kültüründe önemli yer tutan Aksakallılar Meclisi geleneği Türkmenistan’da devam ettiriliyor. Cumhurbaşkanı Gurbanguli Berdimuhammedov başkanlığında yılda bir kez toplanan Aksakallılar Meclisi, mahkumlara af çıkardı…. Bu yılki toplantıda Cumhurbaşkanı Berdimuhamedov, 27 Ekim Bağımsızlık gününde 2 bin 15 mahkûmun affedilmesi teklifini onayladı.
— Ukrayna’da yapılan parlamento seçimlerinin ardından oyların yüzde 95’i sayıldı. Buna göre, iktidardaki Bölgeler Partisinin yüzde 30’luk oy oranıyla önde olduğu belirtildi. Ukrayna’nın tutuklu eski başbakanı Timoşenko’nun Vatan Partisinin de dahil olduğu Birleşik Muhalefet Koalisyonu’nun oy oranı ise yüzde 25… Muhalefet, seçimlere hile karıştığı iddiasıyla tepkili… Kırım Özerk Cumhuriyeti’ndeki Kırım Tatar Türkleri de seçimlerde kendi adaylarını destekliyor.
— Başbakan Recep Tayyip Erdoğan Berlin Büyükelçiliğinin yeni hizmet binasını açtı… Açılışa Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Alman mevkidaşı Guido Westerwelle ile siyaset ve iş çevresinden çok sayıda davetli katıldı. Başbakan açılış töreninde yaptığı konuşmada Tük-Alman dostluğuna vurgu yaptı. Avrupa Birliği süreci ve ırkçı cinayetlere de değinen Erdoğan, gurbetçilere “Türkler entegrasyon konusunda sıkıntı yaşamamalı” mesajını verdi…
— Azerbaycan ve Ermenistan Dışişleri Bakanları; Dağlık Karabağ sorununu görüşmek üzere Paris’te buluştu. Sorunu barışçıl bir yolla çözmek için 1992 yılında kurulan Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Topluluğu Minsk Grubu eş başkanları, Kasım ayının ikinci yarısında bölgeye ziyaret kakarı aldı. Ağırlıklı olarak Ermeni nüfusun yaşadığı Dağlık Karabağ, 1980’li yılların sonlarından bu yana Azerbaycan’dan bağımsızlık iddia ediyor. 1988 -1994 yılları arasında bölgede yaşanan çatışmalarda otuz binden fazla can kaybı yaşandı…
— “5. Türk Dünyası Mühendislik, Mimarlık ve Şehircilik Kurultayı” Trabzon’da yapıldı… Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım açılış töreninde, kurultayın Türk dünyasındaki birlik ve dayanışmanın gündemde tutulması açısından önemli olduğunu belirtti. Çevre ve Şehircilik Bakanı Bayraktar ise kurultayda finale kalan projelerde dereceye giren mimari eserlere bakanlık olarak destek verileceğini açıkladı… Kurultayda, Türk Mühendisler ve Mimarlar Birliği tarafından, Trabzon Zağnos Vadisi Projesi ile Mimar Sinan Özel Ödülü’ne layık görülen Bayraktar’a, bir cami maketi hediye edildi.
— Ankara’ya gelen Moldova Başbakanı Vladimir Filat’ın ilk durağı Cumhurbaşkanlığı Köşküydü… Burada Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından kabul edilen konuk başbakan, daha sonra Meclis Başkanı Cemil Çiçek ile de bir araya geldi. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan da mevkidaşını resmi törenle karşıladı. Heyetlerarası görüşmelerde 7 alanda işbirliği anlaşması imzalandı ve karşılıklı olarak vizelerin kaldırılması kararlaştırıldı.
— Ekonomik İşbirliği Teşkilatı’nın 12. Zirvesi Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de yapıldı. Dönem başkanlığının Türkiye’den Azerbaycan’a devredildiği zirvenin açılış konuşmasını ise Başbakan Recep Tayyip Erdoğan yaptı… Toplantıya Azerbaycan, Tacikistan, İran, Afganistan ve Pakistan Cumhurbaşkanları ile 10 üye ülkenin dışişleri bakanları katıldı. Zirvede tarihi bir karara imza atılarak, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne gözlemci statüsü verildi…
— Bosna-Hersek’te yapılan yerel seçimlerin galibi merhum Aliya İzzetbegoviç’in kurucusu olduğu Demokratik Eylem Partisi oldu… Resmi olmayan ilk sonuçlara göre, Demokratik Eylem Partisi 125 belediye başkanlığından 34’ünü kazandı… Sırp Demokrat Partisi kazandığı 27 belediye başkanlığı ile en çok oy olan ikinci parti oldu… Seçimlerde 15 belediye başkanlığı kazanan üçüncü büyük parti ise Bağımsız Sosyal Demokratlar Birliği…
— Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, Osmanlı’nın idaresinde kalan topraklara ait tapu kayıtlarını dijital ortama aktardı. Çalışma; Arnavutluk, Makedonya, Mısır gibi ülkelerden gelen bilgi talebi üzerine yapıldı. Kayıtların internet ortamına taşınmasıyla, tapuya ilişkin anlaşmazlıkların çözümü için önemli bir adım atılmış oldu… Sisteme, İsrail ve Yunanistan topraklarında bulunan kayıtlar da dahil edildi.
— Çin’in kuzeybatısındaki Şincan-Uygur Özerk Bölgesi’nde 1 milyon 280 bin ton nikel rezervi bulundu. Çin medyasında yer alan haberlere göre, Çin’in en büyüğü olma özelliği taşıyan rezerv 4 yıl boyunca yapılan aramalar sonucunda ortaya çıkarıldı. 138 çeşit değerli madenin çıkartıldığı Şincan’da, Çin’in toplam petrol rezervinin yüzde 30’u, doğalgaz rezervinin de yüzde 34’ü bulunuyor.
— Rusya Devlet Başkan Vladimir Putin ile Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman başkent Duşanbe’de bir araya geldi… Görüşmenin ardından, iki ülke savunma bakanlıkları arasında askeri üs anlaşması imzalandı. Anlaşmaya göre, Tacikistan’daki Rus askeri üssü, 30 yıl daha bu ülke topraklarında faaliyet gösterecek… Rusya ise bunun karşılığında Tacik Silahlı Kuvvetlerinin askeri personel eğitimini üstlenecek…
— Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, resmi temaslarda bulunmak üzere Ankara’daydı… Çankaya Köşkü’nde Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından karşılanan Nazarbayev, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile de görüştü. Kazak liderin Türkiye temasları sırasında Türk-Kazak Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi’nin ilk toplantısı yapıldı. Diğer anlaşmaların yanı sıra, Kazakistan ile Türkiye arasındaki ticaret hacmini 10 milyar dolara çıkaracak 3 yıllık eylem planı da imzalandı…
— Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi Bayrak Çekme Töreni İstanbul’da yapıldı… Ülkelerin milli marşları eşliğinde bayraklar göndere çekilirken, Türk Konseyi’nin bayrağını ise Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev göndere çekti. Türkiye adına bayrağı göndere çeken isim ise İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu oldu…
— Azerbaycan ve Türkmenistan ilişkileri giderek gelişiyor, derinleşiyor… Hükümetlerarası Ekonomi Toplantısının üçüncüsü Türkmenistan’ın başkenti Aşkabat’ta yapıldı… Toplantıya Azerbaycan Başbakan Yardımcısı Yakub Eyyubov ile Türkmenistan Devlet Başkan Yardımcısı Sapardurdu Toyliyev başkanlık etti. Her iki ülkenin temsilcileri de ikili ticaretin artması gerektiğini vurguladı.
— İstanbul’da “Kazakistan Kültür Günleri” etkinlikleri gerçekleştirildi… Etkinlik kapsamında Kazakistan’ın geleneksel “otak çadırı” kuruldu; Kazakistan’ın şehirlerini içeren resim sergisi açıldı. Ülkenin önde gelen sanatçılarının eserleri, kazak takıları ve geleneksel el işleri ise İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde sergilendi. “Kazakistan Kültür Günleri” etkinlikleri, Cumhurbaşkanı Gül ve Kazakistan Cumhurbaşkanı Nazarbayev’in de izlediği konserle sona erdi.
— Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi’nin 28. Bakanlar Toplantısı, 8–11 Ekim tarihlerinde İstanbul’da yapıldı… Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın katılımıyla gerçekleşen toplantı, İslam ülkelerinin bakanlarını buluşturdu… Konuşmasında dayanışma vurgusu yapan Başbakan Erdoğan, ekonomide devlet anlayışına da son verdiklerini belirtti…
— Mimar Sinan Üniversitesi Öğretim Üyesi Abdulvahap Kara tarafından hazırlanan “Turgut Özal ve Türk Dünyası” adlı kitap yayınlandı… Kitap, 1983–1993 yılları arasındaki 10 yıllık süreçte, Türkiye ile Türk Cumhuriyetleri İlişkilerine ışık tutuyor… “Özal’ın Türk Cumhuriyetlerine Son Gezisi ve Vefatı” da kitabın ilgi çekici konu başlıkları arasında…
— Türkmenistan’da 17 yıl aradan sonra ilk kez nüfus sayımı yapılıyor. Genel sayımın gerekçesi ise Birleşmiş Milletler’in 2005–2014 yıllarında üye ülkelerde nüfus ve konut sayımı yapılmasına ilişkin kararı… Elektronik istatistikî programların kullanıldığı sayımda, ülkenin coğrafi yapısı da bilgi sistemine dâhil ediliyor… Ülkenin ilk genel nüfus sayımı 1995 yılında yapılmış ve 4 milyon 400 bin kişi kayda alınmıştı.
— Gürcistan’da “Gül Devrimi”yle başa gelen, Mihail Saakaşvili dönemi sona erdi… Gürcistan Sovyetler Birliğinden ayrıldıktan sonra ilk kez bir hükümet, darbe girişimi olmadan seçimle değişti. 7’nci dönem Parlamento seçimlerini milyarder işadamı Bidzina İvanişvili’nin “Gürcistan Hayali Partisi” kazandı. Yüzde 51’lik oy oranıyla Saakaşvili’yi geride bırakan İvanişvili’nin partisi parlamentoya en az 100 milletvekili gönderecek…
— Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu New York temasları kapsamında Özbek mevkidaşı Abdulaziz Kamilov ile bir araya geldi. Davutoğlu, düzenlediği basın toplantısında görüşmenin güzel ve yapıcı geçtiğini belirtti… Davutoğlu, Orta Asya ülkeleriyle ilişkilere dikkat çekerek, ezeli ve ebedi dostumuz, kardeşimiz Özbek halkıyla da ilişkilerimizi en iyi düzeye getirmek bizim için vazgeçilmez bir hedeftir.” dedi…
— Özbekistan Devlet Başkanı İslam Kerimov Türkmenistan’a yaptığı resmi ziyarette, ev sahibi ülkenin Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov ile bir araya geldi… Görüşmede iki ülke arasındaki ticari ve ekonomik işbirliğinin güçlendirilmesi ve Orta Asya su kaynaklarının kullanımı konuları masaya yatırıldı. Devlet Başkanları, Afganistan sorununu ele alarak, bu coğrafyadaki istikrarın sağlanılması konusunu da değerlendirdi.
— Kırgızistan’da yüzlerce kişi ülkenin en büyük altın madeninin devletleştirilmesi için gösteri düzenledi. Ata Yurt Partisi’nin başkent Bişkek’te düzenlediği miting, hükümeti devirme girişimine dönüştü… Kırgız polisinin zamanında müdahalesiyle, ülkenin üçüncü bir devrime sahne olması önlendi… Ata Yurt Partisi lideri Kamçıbek Taşiyev ve iki milletvekili zor kullanarak yönetimi değiştirme ve ele geçirme suçlamalarından tutuklandı…
— “3 Ekim Türk Dünyası Günü”; TÜRKSOY, Avrasya Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi, Türk Ocakları Genel Merkezi ve Avrasya Yazarlar Birliği tarafından düzenlenen bir programla kutlandı. Etkinlik, Türk dünyası ressamlarının eserlerinden oluşan “TÜRKSOY Resim Sergisi” ile başladı. Düzenlenen panellerde ise bağımsızlığın 20. Yılında Türk dünyasının geldiği konum tartışıldı. Gün boyu devam eden oturumlara, TRT Avaz Kanal Koordinatörü Adnan Süer de katıldı…
— Çin’den başlayarak Avrupa’ya kadar uzanan tarihi İpekyol’u şimdi de bir festivalle Amerika’ya uzandı… İpekyolu Festivali, Teksas eyaletindeki Houston şehrinde 4 Ekim’de başladı… Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan ve Türkiye’den el sanatı ustaları, ressamlar, aşçılar ve sanatçılar, Türk kültürünü tanıtmak için bu festivalde… Amerika ve Avrasya Türkuaz Konseyi tarafından, TÜRKSOY’un katkılarıyla düzenlenen etkinlik yarın sona erecek…
— Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev 12–13 Ekim 2012 tarihlerinde Türkiye’ye resmi bir ziyaret gerçekleştirecek. Bu ziyarette Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile bir araya gelecek olan Nazarbayev, İstanbul’da Türk-Kazak İş Forumu’na katılacak.
— Meclis Başkanı Cemil Çiçek, resmi temaslarda bulunmak için Kazakistan’daydı… İlk olarak Astana’da Kazakistan Senatosu Başkanı Kayrat Mami ile görüşen Çiçek, daha sonra Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev tarafından kabul edildi. Kardeşlik vurgusunun yapıldığı görüşmenin ardından Almatı’ya geçen Çiçek, Türk işadamlarıyla buluştu. Meclis Başkanı Cemil Çiçek bu ziyaretinde Dünya Ahıskalılar Derneği Genel Başkanı Ziyaeddin Kasseyinov ve beraberindeki heyetle de görüştü.
— Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Türkiye – Rusya arasındaki Üst Düzey İşbirliği Konseyi’nin üçüncü toplantısına katılmak üzere 14 Ekim’de Türkiye’ye gelecek. Görüşmelerde Türk-Rus ikili işbirliği konularının ve bölgesel meselelerin ele alınması bekleniyor.